Trauma’s zijn er in soorten en maten. Over grote trauma’s wil ik het nu niet hebben. Kleine traumaatjes hebben we allemaal wel, schat ik. Van die dingen die je ouders je met al hun goede bedoelingen aandoen. Je weet als ouders maar nooit welke ‘nee’ er zo hard inhakt dat je kind het zijn leven lang onthoudt.
Ik heb er wel een paar.
Ik weet nog dat ik een keer met mijn moeder op de markt in Hilversum was en daar stond een verkoper van speelgoed. Het was geen kraam, maar een uitstelling op de grond. Ik zie het nog zo voor me. En daar stond hij: een auto, een cabrio, op Barbiepop formaat. Niet zo’n roze van plastic, maar een houten rode. Hij was niet eens heel duur, anders had ik er niet serieus naar gekeken. Naar mijn mening was hij wel betaalbaar. Ik had nog geen zakgeld en het was zomer. Ik hoopte dat mijn moeder hem zou kopen en dan zou zeggen dat ik hem voor sinterklaas of mijn verjaardag zou krijgen. Misschien heb ik niet eens gevraagd of ik hem mocht hebben, misschien trok ik alleen subtiel aan haar arm. In ieder geval, ik kreeg de Barbieauto nooit.
Een ander traumaatje is die keer dat we voor het 45- of 50-jarig huwelijk van de pleegouders van mijn vader kleren gingen kopen. Hun huwelijk werd iedere vijf jaar groots gevierd. Ze hadden elf kinderen en een massa kleinkinderen en dan dus nog mijn vader die er een tijd als pleegkind had gewoond. We moesten goed voor de dag komen en dus moesten er nieuwe kleren komen. Mijn moeder maakte onze kleren meestal zelf, maar die keer gingen we naar de C&A. Ik was een jaar of 8, 9, den kik. Ik vond een wit broderiejurkje waar ik op slag verliefd op werd. Maar nee, ik mocht hem niet hebben. Ik werd in een wit broekpak met lichtblauwe randen gedirigeerd. Ik vond er niks aan. Grof en lomp terwijl er zo’n verfijnd jurkje in de winkel hing waar ik me een elfje in voelde! Ik denk niet dat er veel prijsverschil zat tussen de jurk en het broekpak. Misschien vond mijn moeder het broekpak praktischer, alhoewel het ook wit was. Ik heb het haar nog weleens gevraagd, volgens mij, maar waar ik een traumaatje had en het nog precies wist, wist zij niet meer waarom de broderiejurk niet mocht. Maar het verhaal is nog niet over. Er moesten bijpassende schoenen komen. Ook nog. In de schoenenwinkel zag ik donkerblauw suèden schoentjes met een sleehakje. Weer op slag verliefd. Wat hadden die leuk gestaan onder de broderiejurk! Maar het broekpak had lichtblauwe accenten en dus viel de keuze van mijn moeder op praktische sandalen van lichtblauw suède. Ik weet nog dat ik baalde, iedere keer als ik het broekpak met de sandalen aan had. Jaren later waren de sleehakken weer in en liep ik een periode altijd op sleehakken, ik heb er een voorliefde voor ontwikkeld. Wellicht door de blauwe suèden sleehakken die ik in mijn jeugd nooit kreeg.
Bij mijn eigen kinderen heb ik geprobeerd alert te zijn op dit soort momenten. Zo viel mijn oudste dochter, toen ze een jaar of twee was, in de HEMA als een blok voor een klein wit knuffelkatje. Ze mocht hem uiteindelijk hebben van mij, de liefde zat direct heel diep en ik vreesde zo’n traumaatje als we zonder het katje de winkel zouden verlaten. Maar haar broer was er ook bij en dus moest er voor hem ook iets gevonden worden. Ik geloof dat we een paar winkels verder waren voordat hij een keuze had gemaakt. De dochter was gek op het katje en katten in het algemeen. Jaren later hadden we een levende witte kat die uiteindelijk met haar mee verhuisd is toen ze het huis uit ging. Wie weet liggen de wortels daarvan wel bij het kleine witte knuffelkatje.
Ik weet dat mijn zus vroeger droomde van zo’n stuk tapijt met wegen erop waarop je met autootjes kon rijden. Ook dat tapijt kreeg ze nooit. Ze kocht het later wel voor haar zoons. De vraag is of die er veel mee gespeeld hebben of dat zij weer iets anders wilden wat ze nooit gehad hebben.