Oma’s, oppasoma’s en weigeroma’s

In mijn jeugd waren opa’s en oma’s voor mij abstracte begrippen. Ik had nog één levende oma, maar die was zo beschadigd dat dat geen leuke oma kon zijn en op een gegeven moment is dat contact ook verbroken. Mijn andere oma is 5 jaar voor mijn geboorte overleden. De beide opa’s overleden toen ik 5 en 6 jaar was, ook daar heb ik geen echte herinneringen aan. Één keer heb ik bij de ene opa gelogeerd en heb een vaag beeld van dat ik achterop de fiets bij hem zat, van mijn moeder hoorde ik later dat hij apetrots was. ‘Kijk, daar fietst Joop met die kleine meid van Joke achterop!’ Ik weet nog dat ik er een week ben geweest en eigenlijk net een beetje gewend was aan hem toen ik weer naar huis ging. Ik zag hem verder natuurlijk alleen op verjaardagen. Zo’n echt één op één contact had ik nog niet eerder met hem gehad. Een jaar later overleed hij. De hele generatie van mijn opa’s en oma’s was dus al vroeg uit beeld. Wat een opa of oma echt konden betekenen, daar had ik geen gevoel bij. Dat leerde ik pas toen ik zelf kinderen kreeg.

Ik was vrij jong toen mijn oudste kind geboren werd, 24 jaar. Mijn moeder was diezelfde leeftijd toen ik geboren werd. Ze waren dus jong opa en oma. Aan mijn (destijds) man’s kant was er een opa, zijn moeder was helaas al heel jong overleden, mijn kinderen misten dus meteen al één oma. Mijn moeder wilde dolgraag op gaan passen op haar eerste kleinkind, dus twee dagen in de week ging mijn zoon naar haar toe. Schitterend om te zien wat een band er groeit tussen oma en kleinkind als ze elkaar op regelmatige basis zo meemaken. Mijn zoon kreeg nog twee zusjes en ook op hen heeft mijn moeder met veel plezier opgepast tot ze naar school gingen. Omdat mijn ouders niet in dezelfde woonplaats wonen als ik en mijn moeder geen rijbewijs heeft, hield het oppassen op zodra de kinderen naar school gingen. Al met al heeft mijn moeder 10 jaar lang, twee dagen in de week, op mijn kinderen gepast en ik keek er vaak genietend naar. Jeetje, wat een rijkdom, wat fijn voor het kleinkind en de oma om dit mee te mogen maken! Met terugwerkende kracht miste ik mijn opa’s en oma’s. Wat jammer dat ik die oma die voor mijn geboorte overleed, niet mee heb mogen maken, dat was vast een heel lieve oma geweest! En ook, wat jammer voor mijn kinderen dat ook zij een oma hebben die ruim voor hun geboorte overleed.

Tijden veranderen. Ik heb een fulltime baan. Kleinkinderen staan nog ver van me af. Één ding is wel duidelijk: een oppasoma zal ik hoogst waarschijnlijk niet worden. Ik moet nog een kleine twintig jaar werken en tegen die tijd is mijn jongste dochter 36 jaar en is de kans groot dat eventuele toekomstige kleinkinderen de babyfase wel zijn ontgroeid. In principe hoef ik er dus niet over na te denken of ik een oppasoma zou willen worden of niet. Maar, hoe mooi het resultaat ook, ik denk niet dat ik, zoals mijn moeder, twee dagen in de week zou willen oppassen.

De weigeroma is typisch iets van deze tijd. Enerzijds bestaat die uit een groep vrouwen die destijds gestopt zijn met werken toen zij kinderen kregen en nu dus in principe de tijd zouden hebben om op hun kleinkinderen te passen. Anderzijds zijn het vrouwen die inmiddels met pensioen zijn, kennelijk op wat latere leeftijd kinderen hebben gekregen, waardoor hun kleinkinderen nog jong genoeg zijn om oppas nodig te hebben. Ik kan me wel voorstellen dat je op die leeftijd niet meer echt de verplichting wil aangaan om één dag of een aantal dagen per week beschikbaar te zijn om op te passen. Wellicht wil je wat vaker en langer op vakantie of andere hobby’s oppakken. Het kan natuurlijk ook zijn dat je gezondheid het niet meer toelaat om een hele dag voor één of meer van die kleintjes te zorgen. Ik kan me voorstellen dat het best een hele opgave kan zijn.