Brood bakken in een pan

Brood uit een pan, kan dat? Ja, dat kan. Het resultaat is zelfs heel erg goed! Een mooi stevig brood met een heerlijke krokante korst. Ik ga het vaker doen! Hoe ik dat doe en hoe ik ertoe kwam?

Brood bakken vind ik altijd al leuk. Ik heb ooit een broodbakmachine gehad die ik regelmatig gebruikte, op laatst vooral om het deeg te maken. De broden die eruit kwamen vond ik qua vorm niet mooi en het mixerelement zat altijd nog in het brood. Dat stoorde me. Ik gebruikte hem weleens om bolletjes te bakken op zondagochtend en dan is het handig als de machine zorgt dat het deeg gebruiksklaar is als je je bed uit rolt. 

Toen mijn dochter een glutenallergie bleek te hebben, wilde ik de machine weer gaan gebruiken om voor haar glutenvrij brood te gaan bakken. Daar had ie geen zin in, de stoppen sloegen door en de machine kon de kliko in. De glutenvrije broden bakte ik toen in cakevormen, dat ging ook prima.

Nu is mijn man de aanleiding om weer eens brood te gaan bakken. Van volkorenbrood krijgt hij hoestbuien. Heel apart. We komen er maar niet achter waar het vandaan komt. Hij eet dus noodgedwongen witbrood, maar hij vindt bruin brood veel lekkerder. Ik wilde speltbrood maken, want dat schijnt vaak beter verteerbaar te zijn. Eerst maakte ik een speltbrood met gist in een cakevorm. Warm uit de oven met roomboter: een giga hoestbui volgde. Ondertussen had ik op de site van Laura’s Bakery iets gelezen over zuurdesembrood. Dus aan de slag met een pot, water en roggemeel. Een week later was het zo ver: ik had een actieve zuurdesemstarter! In het weekend bakte ik een zuurdesembrood. Dat moest in het weekend, want ik werk fulltime en het maken van een zuurdesembrood is best veel werk! Starter activeren, desem maken, deeg maken, rijzen, kneden, rijzen, kneden, rijzen, je bent er een dag zoet mee! In het recept dat ik gebruikte werd het brood gebakken in een broodpan en dat trok mijn aandacht. Zo’n broodpan is best prijzig, maar je kon ook een gietijzeren pan, je kent ze uit grootmoeders tijd, gebruiken. Aangezien we regelmatig in kringloopwinkels komen, besloot ik eens op te letten of ik er eentje tegenkwam. Voor de hoestbuien maakte het experiment met het zuurdesem niet zoveel uit, helaas. Ik maakte er een rond brood van dat ik bakte op mijn bakmat met onderin de oven een ovenschaal waar ik water in deed. Prachtig brood, heerlijk ook, maar Marc kreeg gewoon weer een hoestbui.

Zaterdag waren we in een kringloopwinkel en ineens zag ik hem: de gietijzeren pan! Voor € 12,50 kon ik hem meenemen, best een leuk kleurtje ook. In ieder geval geen oranje of rood en de ovalen vorm stond mij ook wel aan. Zondag aan de slag met een witbrood. Gewoon met gist, want dat scheelt toch wel heel veel werk. Ik heb gewoon een pak supermarktbloem gebruikt, dus niks bijzonders, dat komt nog wel een keer. Hoe doe je dat nou met zo’n pan? 

Voordat je het brood kunt bakken moet de pan opwarmen in de oven. Zeker een half uur. Gietijzer wordt heel heet en houdt zijn warmte ook heel lang vast. Nu moet dus het deeg in de pan. Daarvoor moet je de pan uit de oven halen. Gebruik geen pannenlappen maar ovenwanten, goede dikke ovenwanten. Zorg dat je geen kleine kinderen of huisdieren in je buurt hebt, je wil de pan echt niet laten vallen, hij is zwaar en loeiheet! Strooi wat bloem op de bodem van de pan. Het heeft geen zin dat van tevoren te doen, want dan is het al verbrand. Beter is nog om het brood bij de tweede rijs op bakpapier te leggen, dan kun je het gerezen deeg met bakpapier en al zo de pan in schuiven. Leg nu het deeg in de pan, maak een inkerving in het deeg zodat het makkelijker uit kan zetten bij de ovenrijs. Deksel op de pan en snel de oven weer in. Nou ja, snel, liever bedachtzaam, want hete zware pan! Als de helft van de baktijd verstreken is, haal je het deksel van de pan en laat je het brood verder zonder deksel bakken. Dit om de korst mooi te laten kleuren. Ook kun je het deksel gewoon op de pan laten.

Mijn zuurdesembrood had ik gebakken met een ovenschaal met wat water op de bodem van de oven, dat heeft op die manier met dit brood geen zin omdat eerst het deksel op de pan zit. Toch wil ik wel experimenteren met stoom. Door stoom te gebruiken vormt de korst minder snel, wordt die dus minder dik, kan het brood beter rijzen en krijg je dus een wat minder dikke korst. Je schijnt wat water, een borrelglaasje vol, toe te kunnen voegen in de pan, nadat je het deeg erin gelegd heb en misschien ga ik het ook nog wel proberen met een ovenschaal tijdens de tweede helft van de baktijd. (Tegenwoordig giet in een half glas water aan de zijkanten van het brood als ik het net in de pan gedaan heb, snel het deksel erop anders is de stoom al verdwenen!)

Het resultaat was in ieder geval prachtig en ook heel lekker. Ik ga dit zeker vaker doen! Niet alleen omdat ik nog een kilo speltmeel heb staan. Kan ik mooi experimenteren waar het omslagpunt van de hoestbuien ligt. Ik ga maar eens beginnen met een brood van 95% bloem en 5% speltmeel en als dat goed gaat, het percentage speltmeel langzaam opvoeren.

Je schijnt een brood op deze manier, in een gietijzeren pan, ook te kunnen bakken op het fornuis of op de barbecue of in een vuur. Ook kun je op deze manier brood bakken in een römertopf!