Lieve mama,
één jaar later is het alweer. Een jaar geleden overleed je. Ik had gedacht dat ik in de aanloop naar deze dag de gebeurtenissen zou herbeleven, dag voor dag, zoals het vorig jaar gegaan is. Ik had er rekening mee gehouden dat het ineens heel heftig bij me binnen zou kunnen komen. Dat ik nu de klap zou krijgen waar ik al een jaar rekening mee houd. Maar niets van dat alles. Ik voel nog steeds een diep gevoel van vrede, van acceptatie, van ‘het is goed zo’.
Dat ik niet de tijd en de rust heb gehad om te herbeleven heeft er ook mee te maken dat er nogal veel is gebeurd de laatste maanden. Er is sowieso heel veel gebeurd het afgelopen jaar. Allemaal dingen die jij niet meer hebt meegemaakt. Of in ieder geval niet als mens, niet in persoon. Ik ben ervan overtuigd dat je bij ons bent, in wat voor vorm dan ook. Dat je je laat vervoeren door de witte vlinders en ons op die manier in de gaten houdt.
Op je sterfbed heb je kennis gemaakt met Amy haar vriend en heb je hem op het hart gedrukt lief voor haar te zijn. Inmiddels hoort hij helemaal bij de familie en hebben ze zelfs een datum geprikt om volgend jaar te gaan trouwen! Ik word dus de moeder van de bruid. Dat wordt jurken uitzoeken! Voor haar, maar ook voor mij. En terugblikken, naar mijn eigen trouwdag, een half jaar na jouw hersenbloeding. Met Yvonne heb ik jouw outfit van destijds weer even besproken. Je was nog herstellende en ging met Yvonne kleren kopen voor de bruiloft. Yvonne was nog te jong en je luisterde niet naar haar mening, maar naar die van de verkoopster, die je een rok en blouse aansmeerde die meer geschikt waren voor een zeventigjare. En jij was destijds 44! Maargoed, je zag er keurig uit, daar niet van. Het was alleen niet jij, het paste niet bij je. Maar toen, een half jaar na je hersenbloeding, was je ook nog niet echt jezelf. Dus paste het eigenlijk ook weer wel.
Afgelopen oktober ben ik met Amy naar IJsland geweest, daar heb jij aan meebetaald, ik heb dat van een deel van het geld gedaan dat overbleef na jouw overlijden. Een bijzondere reis, moeder en dochter in een land dat ik altijd nog eens wilde zien. Gezamenlijke herinneringen maken. Niemand pakt het ons meer af. Een mooie investering.
Lara is aan een vervolgopleiding begonnen waar ze het heel erg naar haar zin heeft. Ze heeft er zin in, loopt inmiddels stage. Chris heeft afscheid genomen van zijn blauwe Seicento en rijdt nu in een stuk veiligere auto, dat zou je deugd doen, bezorgd als je altijd was over ‘oude auto’s’.
En dan Marc, mijn Marc. Hij is er altijd voor me, rond jouw overlijden was hij er iedere minuut voor me. Ik ben blij dat je hem gekend hebt en hij jou. Ik ben blij dat je toch nog één keer in ons huisje bent geweest. De afgelopen twee maanden zijn heftig geweest. Het heeft hem zijn onderbeen gekost, maar hij is er nog, hij mag bij me blijven. In die heftige dagen had ik voor het eerst in lange tijd de neiging de telefoon te pakken en jou te bellen. Om mijn hart uit te storten. Och mama, wat ben ik bang geweest om hem kwijt te raken! Ik heb jou gevraagd ons te helpen, om te helpen zorgen dat hij nog hier mag blijven, de komende dertig jaar. Ik heb hem nodig. Ik zou kunnen zeggen dat dit alles onze relatie sterker heeft gemaakt, maar ik denk niet dat dat zo is. Wij waren al heel sterk samen. Als ik hem maar heb, kan ik alles aan. Ik weet dat jij dat gezien hebt, jij mocht hem ook erg graag. Je wist dat hij de ware voor mij is.
Vorige week moesten we Findus laten gaan, weer verdriet. Je hebt hem vast begroet toen hij boven kwam, samen met Midas. Stel hem maar gerust, het is goed zo, Lara redt het wel. Ze weet dat hij altijd bij haar zal zijn.
Soms laat je merken dat je er bent, de ene periode wat vaker dan de andere. Er zijn natuurlijk de witte vlinders en je hebt jouw liedjes, ‘Zeg me dat het niet zo is’ van Frank Boeijen en ‘She’ van Charles Aznavour. Vooral die laatste is voor mij echt jóuw liedje geworden. Ik weet niet eens wat je van dat liedje vond. We draaiden hem als slot van jouw begrafenis en sindsdien moet ik altijd huilen als ik hem hoor. Altijd. Dan voel ik ineens hoe ik je mis. Mijn lieve moeder. Ik heb er vrede mee dat je hier niet meer kunt zijn, maar ik mis je. Je wijsheid, je eigenwijsheid, je koppigheid soms, je uitspraken. Maar vooral je onvoorwaardelijke liefde voor ons allemaal.
Een jaar heb ik je al niet gezien, niet gehoord. Niet jouw karakteristieke manier van je naam zeggen als je de telefoon opnam, geen ritjes naar Baarn, naar het kleine huisje waar je zo gelukkig was, maar waar het onmogelijk parkeren was. Waar je zat in je makkelijke stoel voor het raam. Met Dotje, de kat, waar je vaak op mopperde, maar die je veel gezelligheid gaf. Hoe zou het met Dotje zijn? Via via heeft ze een goed nieuw huisje gekregen.
De laatste tijd zie ik soms ineens jouw handen als ik naar de mijne kijk. Wonderlijk. Alsof ik die pas gekregen heb na jouw overlijden. Één jaar geleden namen we afscheid van jouw aardse lichaam, maar ik weet zeker dat je nog bij ons bent, meekijkt en ons helpt en steunt waar nodig. Ik zeg dus geen gedag.
Vanochtend was ik op de begraafplaats, met Marc en Yvonne. We hebben bloembakken bij je neergezet en een kaars die 48 uur brandt. Toen we bij je graf aankwamen, liep er net een koppeltje kippen en een haan weg. Dat hadden we nog niet eerder gezien, maar toen we goed keken, was er ook een kuil in het zand bij de boom naast je graf. Daar nemen ze dus een zandbad. Net wat voor jou, zo’n stelletje kippen die rond je graf scharrelen. Je had het toch weer goed geregeld vanochtend. Eerst miezerde het wat, maar toen we bij de begraafplaats waren, brak de zon door, net als vorig jaar op je begrafenis. Op een gegeven moment vond je kennelijk dat we te lang bij je graf stonden te kletsen en werd het bewolkt. Toen we in de auto stapten begon het te regenen. Het had lang genoeg geduurd vond je kennelijk, alsof je wilde zeggen: “Gaan jullie nu maar, ik heb nu wel weer genoeg aandacht gehad”. Toen we na de boodschappen naar huis reden, kwam Charles Aznavour nog even langs, als een soort afsluiter.
We houden van je en blijf vooral bij ons. En omdat je kennelijk toch inspraak hebt op het weer: misschien kun je vast zorgen voor mooi bruiloftsweer voor volgend jaar mei? Dat zou mooi zijn. Niet te heet en zonnig dan graag. Dan weten we meteen dat je erbij bent.
Dikke kus