Het lijkt wel een epidemie te worden! In veel teksten, blogs en commentaren kom je hem tegen: hij wilt en zij wilt. Heel apart. Waar het er vaak op lijkt dat letters geld kosten en mensen er zo min mogelijk van proberen te gebruiken, worden bij dit werkwoord de extra t’s verspild. Wat is dat toch?
‘Willen’ is een onregelmatig werkwoord, daarom gaat de standaard regel van de stam+t voor de derde persoon enkelvoud (hij en zij) niet op voor willen. Willen behoort tot een groep werkwoorden die de uitzondering op de regel vormen. ‘Kunnen’ is ook een onregelmatig werkwoord en ook hier gaat de stam+t regel voor de derde persoon enkelvoud niet op. Gehoortechnisch is ‘kunnen’ duidelijker, want je komt eigenlijk nergens tegen dat iemand schrijft: hij kunt. Kunnen is ook onregelmatiger in de zin dat ook de klinker verandert: ‘hij kan’ en niet ‘hij kun’.
Waarom kom je dan wel heel vaak tegen: hij wilt? Dat is namelijk net zo fout als ‘hij kunt’ zou zijn. De klinker verandert niet bij willen en daarom zijn mensen kennelijk toch erg geneigd om die -t erachter te zetten.
‘U’ is dan weer de uitzondering op de regel, want ‘u’ valt van oudsher ook onder de derde persoon enkelvoud, alleen mag ‘u wilt’ en ‘u kunt’ dan weer wel, terwijl ook ‘u wil’ en ‘u kan’ goed zijn. Ja zeg, dat is onlogisch!! Hoe zit dat dan weer in elkaar? Buiten dat ‘u’ onder de derde persoon enkelvoud valt, valt ‘u’ in de moderne taal onder de tweede persoon enkelvoud, als beleefde vorm van ‘jij’, en dan is alles anders! Dan wordt het ‘u kunt’, omdat het ook ‘jij kunt’ is. En ‘u wilt’ omdat ‘jij wilt’ correct is.
Kennelijk voelen veel mensen gevoelsmatig die brug aan van ‘u’ van de derde naar de tweede persoon enkelvoud en denken ze dat ‘hij’ en ‘zij’ die brug ook over mogen als het om het werkwoord ‘willen’ gaat, maar dat gaat dus niet op. ‘U’ is de beleefdheidsvorm van ‘jij’ en heeft dus niks te maken met ‘hij’ en ‘zij’.
Dus voor eens en voor altijd: hij wilt en zij wilt zijn FOUT!! Hij en zij kunnen hooguit wild zijn, maar nooit wilt!