Maria Theresia Walburga Amalia Christina van Oostenrijk werd op 13 mei 1717 geboren als de oudste dochter van keizer Karel VI van Oostenrijk en Elisabeth Christine van Brunswijk-Wolfenbüttel. Een jaar eerder hadden zij een zoon gekregen, maar die stierf op de leeftijd van ongeveer 7 maanden. Na Maria Theresia werden er nog twee dochters geboren. De keizer had in 1713 bepaald dat het ook werd toegelaten dat een vrouw de troon van Oostenrijk besteeg en zo geschiedde. In 17 besteeg zij de troon, slechts 23 jaar oud. Buiten keizerin van Oostenrijk was zij ook koningin van Hongarije en Bohemen en hertogin van Parma en Luxemburg.
In 1736 trouwde Maria Theresia met Frans I Stefan, hertog van Lotharingen. Haar vader had er dan wel voor gezorgd dat het mogelijk was dat een vrouw de troon zou beklimmen, maar hij was ervan uitgegaan dat ze het besturen van het rijk zou overlaten aan haar man en had haar daar dus niets over geleerd. In de praktijk was Maria Theresia een stevige tante die de touwtjes zelf strak in handen hield.
Maria Theresia en Frans I Stefan kregen samen maar liefst 16 kinderen en nadat hij overleed, heeft zij de rest van haar leven in rouwkleding gelopen. In die tijd waren verstandshuwelijken op het niveau van koningen heel normaal, maar tussen Maria Theresia en Frans was er veel liefde. Maria Theresia was ook groot voorstander van het echtelijk bed, ook iets dat niet per sé standaard was in die tijd. Heel veel adellijke echtelieden sliepen apart in hun eigen slaapkamer. Zo niet Maria Theresia, zij sliep samen met haar man in één bed.
Maria Theresia is beroemd door haar huwelijkspolitiek, zij huwelijkte haar dochters, elf in totaal, zoveel mogelijk uit aan andere koningshuizen in Europa. In 1737, een jaar na hun huwelijk, werd de eerste dochter geboren, Maria Elisabeth, zij werd drie jaar oud. De tweede dochter, Maria Anna, zag eind 1738 het levenslicht. Ze had een broze gezondheid en liep mank door rugproblemen. Verder was ze erg intelligent. Door haar gezondheidsproblemen werd er geen geschikte huwelijkskandidaat voor haar gevonden en werd ze abdis in een klooster in Praag. Maria Anna was, tot de geboorte van haar eerste broer, beoogd troonopvolgster.
Begin 1740 werd Maria Karolina geboren, zij stierf ruim een jaar later. In maart 1741 werd er een zoon geboren, in die kringen erg belangrijk! Jozef II volgde uiteindelijk zijn moeder op. In mei 1742 werd Maria Christina geboren, een mooi en intelligent kind en de lieveling van haar moeder, die haar liefkozend Mimi noemde. Mimi trouwde met Albert Casimir van Saksen-Teschen, de landvoogd van de Oostenrijkse Nederlanden. Naar verluid is zij de enige van de kinderen van Maria Theresia die uit liefde trouwde. In juli 1743 volgt er weer een Maria Elisabeth, die dezelfde naam droeg als het vroeg overleden eerste kind van Maria Theresia. Zij stond bekend als de knapste dochter, die echter wel vrij brutaal was. Er was een boel interesse voor haar, totdat ze de pokken kreeg. Ze overleefde deze ziekte, maar hield er verschrikkelijke littekens over in haar gezicht, waardoor ze niet langer geschikt was om te trouwen, ze werd abdis in Innsbruck.
Begin 1744 kwam Karel Jozef ter wereld, hij was de favoriete zoon van zijn ouders, maar hij stierf in 1761 aan de pokken. Zijn verloofde trouwde later met zijn jongere broer. In 1746 werd Maria Amalia geboren. Haar moeder vergeleek haar constant met haar oudere zussen, wat een slechte relatie tussen beiden tot gevolg had. Ze werd uitgehuwelijkt aan Ferdinand, hertog van Parma, die 6 jaar jonger was dan Maria Amalia. Zij bemoeide zich met de politiek van haar nieuwe vaderland en overschaduwde haar man op den duur totaal. Het schijnt dat het hof in Parma een soort kopie was van dat in Wenen. Maria Theresia hield altijd nauw contact met haar kinderen, zeker met degenen die op strategische plekken in Europa zaten en bemoeide zich met de politiek.
In 1747 werd de derde zoon geboren, Leopold II, die later zijn broer opvolgde als keizer over het heilige roomse rijk. In september 1748 werd Karolina geboren, zij overleed op dezelfde dag. In februari 1750 werd Johanna Gabriella geboren, zij werd beloofd aan Ferdinand I, koning der beide Siciliën. Echter overleed Johanna Gabriella aan de pokken in 1762. Ze was toen 12 jaar. In maart 1751 werd Maria Josepha geboren en na de dood van haar oudere zus, werd zij beloofd aan de koning der beide Siciliën. Echter toen zij wilde afreizen naar haar nieuwe vaderland in 1767, kreeg zij ook de pokken en overleed. In 1752 werd Maria Carolina geboren en omdat de twee zussen boven haar overleden waren, werd zij als derde de verloofde van de koning der beide Siciliën. In de praktijk schijnt het dat Maria Carolina zich meer met de politiek van haar nieuwe land bemoeide dan haar echtgenoot deed.
In juni 1754 werd Ferdinand geboren en in november 1755 Maria Antonia, die we beter kennen als Marie Antoinette. In december 1756 komt het laatste kind van Maria Theresia ter wereld, Maximiliaan Frans.
Op 29 november 1780 overleed Maria Theresia, 63 jaar oud, in Wenen, na een bewogen leven.
Marie-Thérèse, de dochter van Marie-Antoinette, is vernoemd naar haar beroemde en wellicht beruchte oma.