Er zijn van die uitdrukkingen die je op regelmatige basis om je heen hoort. Uitdrukkingen die als waarheid worden gepresenteerd en waarover degene die ze uitspreekt, kennelijk niet echt diep heeft nagedacht. Want klopt het wel?
Zo is er de uitdrukking ‘van hard werken is nog nooit iemand dood gegaan’. Er wordt natuurlijk bedoeld dat er niks mis mee is om hard te werken, maar nog nooit iemand van dood gegaan? Om een extreem voorbeeld te noemen: zijn we de Birma spoorlijn vergeten? Deze spoorlijn wordt ook wel de dodenspoorlijn genoemd, tijdens de aanleg overleden 75 arbeiders per dag, 15.000 in totaal. Oké, een extreem voorbeeld, maar… wat te denken van de moderne ziekte stress? Veelal veroorzaakt door werk, misschien niet direct door fysieke arbeid, maar stress veroorzaakt veel leed, waaronder ook genoeg mensen die eraan bezwijken. Deze uitdrukking kan dus de vuilnisbak in.
Dan ‘what doesn’t kill you, makes you stronger’ en diverse pogingen tot Nederlandse vertaling van dit spreekwoord. Ook zo’n onzin. Er is kennelijk geen tussenweg tussen ergens dood aan gaan en er sterker van worden? Er zijn genoeg mensen die door diverse oorzaken verzwakt uit de strijd komen en dus helemaal niet sterker worden van de uitdagingen die het leven soms op hun pad zet.
Ook een leuke: ‘er is er nog nooit één blijven zitten’, over hoogzwangere vrouwen, om ze gerust te stellen dat het wel goed komt met de bevalling. Nog nooit… nou… in vroeger tijden, toen keizersnedes nog geen gemeengoed waren en tangverlossingen ook nog niet, toen kwam het echt voor dat een vrouw tijdens de bevalling overleed en het kind nog niet geboren was, gewoon omdat het klem zat en de mogelijkheden er niet waren om het te verlossen. Het kwam voor dat een vrouw, zwanger, begraven werd, beiden overleden.
Zo ook de onzin dat vrouwen in Afrika tijdens het werk op het veld, even tussendoor bevallen van een kind en weer aan het werk gaan. Maar natuurlijk, waren degenen die dat zeggen erbij? En hebben zij een idee van de moedersterfte daar? Ik vind het zo ondoordacht als dit soort onzin wordt uitgekraamd. Nog niet zo lang geleden overleden ook in Nederland nog genoeg moeders in het kraambed, hygiene is heel belangrijk in dat soort omstandigheden.
Zo, ik heb mijn hart gelucht, laten we deze uitdrukkingen schrappen en goed nadenken voor we er zo’n uitdrukking uitgooien.