De Skandinavische koningshuizen hebben onderling nauwe verwantschappen, er wordt door de eeuwen heen driftig met elkaar getrouwd. Ook hebben de landen onderling in verschillende periodes gezamenlijke monarchieën gehad. Reden om eens nader te bekijken hoe dit nou zit.
Tussen 1319 en 1343 hadden Noorwegen en Zweden een gezamenlijke monarchie. Koning Haakon VI van Noorwegen was de zoon van de Zweedse koning Magnus Eriksson, een dubbelmonarchie. Haakon trouwde in 1363 met Margrete, de kroonprinses van Denemarken, die op dat moment tien jaar oud was. Door dit huwelijk werden Noorwegen en Denemarken onder één monarchie geschaard. In Zweden was op dat moment een andere, impopulaire, koning en de hoge adel wilde liever dat Zweden geregeerd werd door het koningshuis van Noorwegen en Denemarken. Margrete overleefde zowel haar man als hun zoon. Zij staat aan de wieg van de Unie van Kalmar, waarin overeengekomen is dat ook Zweden onder het regentschap van Margrete viel en dat de drie landen een achterneef van Margrete (Erik van Pommeren) als koning zullen aanvaarden. De Unie van Kalmar hield stand tot 1523, toen Zweden eruit stapte. Daarna wordt Noorwegen bestuurd door Deense edellieden en degradeert tot een provincie van Denemarken. Denemarken-Noorwegen voert oorlog tegen Zweden en de Baltische staten en is een bondgenoot van Frankrijk.
In 1814 leidt Napoleon een nederlaag in de slag bij Leipzig. Denemarken-Noorwegen staat aan de kant van de verliezer, maar Zweden is bondgenoot van de overwinnaars. Zweden is eerder Finland kwijtgeraakt aan de Russische tsaren en zij willen Noorwegen hebben als overwinnaarsbuit, en zo geschiede. Er ontstaat een personele unie tussen Noorwegen en Zweden. Na conflicten wordt de unie vreedzaam beëindigd in 1905. De Deense prins Carl wordt koning Haakon VII van Noorwegen. Hij is de tweede zoon van Frederik VIII, koning van Denemarken. Zijn broer Christiaan werd later koning Christiaan X van Denemarken. Zo zien we dat de koningshuizen van Denemarken en Noorwegen op dat moment ontstaan uit twee Deense broers.
Zweden is uit de Unie van Kalmar gestapt. Zij hebben eind zestiende eeuw koning Sigismund Wasa, die wordt afgezet wegens katholicisme en wordt opgevolgd door zijn oom Karel IX. We maken even een sprongetje naar de tijd van Napoleon. Zweden was bondgenoot van Frankrijk en zij zaten rond 1810 zonder troonsopvolger. Ze vroegen Napoleon om advies. En zo werd Jean-Baptiste Jules Bernadotte naar voren geschoven voor de functie van koning van Zweden en Noorwegen. Hij had nauwe banden met Napoleon omdat hij getrouwd was met Désirée Clary, de voormalige verloofde van Napoleon en de zus van Julie Clary, die met Napoleons broer getrouwd was. Hij werd koning Karel XIV Johan van Zweden. Nog altijd regeert het huis Bernadotte over Zweden.
Maar… ook in Denemarken, België en Luxemburg zitten nazaten van Bernadotte op de troon. Hoe dan? De moeder van de Deense koningin Margrethe is de Zweedse prinses Ingrid, de dochter van koning Gustaaf VI Adolf. De moeder van de Noorse koning is Märtha van Zweden, dochter van Oscar Karel Bernadotte, het derde kind van koning Oscar II van Zweden. Haar moeder was prinses Ingeborg van Denemarken. In de huidige koning van Noorwegen komen alle Skandinavische landen dus al samen.
In België en Luxemburg zit de link hem in koningin Astrid, dochter van Oscar Karel Bernadotte en zus van Märtha, die ik eerder noemde. Astrid was de moeder van de koningen Albert en Boudewijn van België en van Josephine-Charlotte, de latere groothertogin van Luxemburg.
Koningen van Zweden (en Noorwegen)
1818-1844 – Karel XIV Johan (als Karel III Johan van Noorwegen)
1844-1859 – Oscar I (ook Oscar I van Noorwegen)
1859-1872 – Karel XV (als Karel IV van Noorwegen)
1872-1907 – Oscar II (ook Oscar II van Noorwegen tot 1905)
1907-1950 – Gustaaf V
1950-1973 – Gustaaf VI Adolf
1973-heden – Karel XVI Gustaaf
bron: wikipedia
Eén reactie