Zijn koningshuizen nog wel van deze tijd?

Met het terugtreden van Harry en Meghan als ‘senior’ leden van het koningshuis van het Verenigd Koninkrijk, komt de vraag weer op of dit soort instituten nog wel van deze tijd zijn.

Harry en Meghan zullen de verbouwing van hun woning bij Windsor Castle, Frogmore Cottage terugbetalen aan de belastingbetaler. Met deze verbouwing was een bedrag van 2,4 miljoen Pond gemoeid, een gebaar om de burger tegemoet te komen nu zij van hun officiële taken afzien. Ook zullen ze geen uitkering meer krijgen. Ik ben benieuwd hoe het met hun beveiliging gaat als ze in Canada verblijven. De Canadese premier Trudeau had aangegeven dit met alle plezier te willen betalen, maar de Canadese burgers denken daar heel anders over! Nu Harry en Meghan geen senior leden meer zijn van het koningshuis, zal er waarschijnlijk helemaal geen beveiliging meer nodig zijn.

In Nederland klinkt er ook al langere tijd protest. Zeker over het ‘salaris’ dat Amalia zal krijgen van af haar achttiende verjaardag. Het gaat om anderhalf miljoen Euro per jaar, waarvan 250.000 Euro aangemerkt mag worden als inkomen, de rest is personele en materiële ondersteuning. Waar haar leeftijdsgenootjes ploeteren als vakkenvuller bij de supermarkt of kranten bezorgen voor een paar Euro bruto per uur en ze verder een paar tientjes zakgeld en kleedgeld krijgen, krijgt zij twee-en-een-halve-ton. Willem-Alexander krijgt ruim 4,7 miljoen per jaar en Máxima ruim acht ton. Totaal kostte het koningshuis in 2019 bijna 36 miljoen Euro.

Het koningshuis is een stabiele factor in het land. Als er rampen zijn, is het altijd goed als de koning of koningin een bezoek brengt aan het rampgebied en de slachtoffers. Ook in het buitenland zijn zij het bekende gezicht van het betreffende land. Maar is het nog wel van deze tijd? Lang heb ik gevonden van wel, maar de laatste jaren is dat omgedraaid. Het is een instituut dat al heel lang kunstmatig in stand gehouden wordt, alle macht is allang bij de koning weggehaald. Tijd om ook de ceremoniële rol maar eens op te doeken. Dat scheelt de belastingbetaler een heleboel geld en het geeft de Amalia en haar zussen de kans om een normaal eigen leven op te bouwen. Niet iedereen is ook even geschikt voor de rol van staatshoofd en in een maatschappij waar men steeds individualistischer wordt, lijkt het me ook steeds lastiger om neutraal, dus ‘meningloos’ te moeten zijn en almaar te moeten glimlachen, handjes te moeten schudden en te moeten wuiven. Mogen we dat iemand eigenlijk wel aandoen?

Wat ook apart is, is dat de prinsen en prinsessen altijd heel hoge opleidingen doen, alledrie de dochters van Willem-Alexander en Máxima gaan bijvoorbeeld naar het gymnasium. Hoe groot is die kans? Waarom zit er nooit eentje tussen die naar VMBO-basis ‘moet’? Naar het schijnt was Juliana die de allerintelligentste, maar die heeft nog thuisonderwijs genoten, dus was het lastig te controleren. Ik heb weleens begrepen dat het ook wel wat ‘hulp’ nodig is geweest om Willem-Alexander door het VWO te loodsen.

Ik gun ze een leven waarin ze zichzelf kunnen ontplooien zoals ze zijn, zonder beveiliging en zonder masker. Maar dus ook een leven waarin ze voor hun eigen inkomen zorgen. Dat hoeft niet van vandaag op morgen, maar laten we het in etappes afbouwen en het helemaal stoppen met ingang van de nieuwe generatie. In Engeland is Charles de pensioengerechtigde leeftijd al voorbij en William en Kate zijn nog jong genoeg om hun levens anders in te vullen.